در هر خانه ایی گاهی، مشکلات خوابانیدن کودک در هنگام شب وجود دارد که خوابیدن را برای مادر و احتمالا پدر غیر ممکن می­سازد.کودک تقاضا می­کند، قصه دیگری برایش تعریف کند تا به خواب رود. می­خواهد یک بار دیگر به دستشویی برود و یا اینکه نیم ساعت دیگر تلویزیون تماشا کند.آخر می­خوابد! کمی بعد دوباره با صدای ناله بلند می­شود: “مامان، بابا”.

 

کودکانی که به رختخواب نمیروند

 

کودکان به دلایل متعددی در مقابل رفتن به رختخواب مقاومت می­کنند. شاید آنها از تاریکی و یا بیدار نشدن به موقع می­ترسند و یا اینکه هنگامی که تنها هستند احساس ناامنی می­کنند اگر جدیدا با مشکلات شبانگاهی و خوابانیدن بچه ها روبرو شده اید می­توانید از پیشنهادهایی که در زیر خلاصه شده اند، تبعیت کنید تا بتوانید تصمیم بگیرید که چه کاری انجام خواهید داد یک برنامه مقدماتی برای خواب کردن آنها طراحی کنید.

 

• زمان مشخصی برای خوابیدن کودکتان مشخص کنید:

در مورد یک زمان مشخص برای خوابیدن کودک تصمیم بگیرید و سپس به آن پای بند باشید. این بدان معنا نیست که شما باید مطلقا انعطاف ناپذیر باشد مثلا هنگامی که ساعت 8 زمان خواب کودکتان است ولی دایی کودک به منزلتان آمده او را به رختخواب بفرستید. ولی هر چقدر اقتدار بیشتری در زمان خوابیدن کودکتان داشته باشید، آسان تر خواهد بود که کودک را در یک زمان مشخص به رختخواب بفرستید.

 

• تاریک شدن هوا را به عنوان زمان خواب تعیین نکنید:

زیرا با فرا رسیدن تابستان یا عقب و جلو کشیدن ساعت، دچار مشکل خواهید شد.

 

• یک برنامه شبانگاهی تعیین کنید:

برنامه شبانه باید در کل روز یک احساس امنیت و نزدیکی آرام بخشی را ایجاد کند. به عنوان مثال آماده کردن لباس های مدرسه و مرتب کردن کتاب های فردا یا دادن یک خوراکی در ساعت مقرر خوابیدن، به کودک کمک می­کند که بفهمد الان زمان خوابیدن است.

 

• قبل از خواب کودکتان را آرام کنید:

کودک باید نیم ساعت قبل از زمان خواب به فعالیت های آرام بپردازد تا به تدریج برای خواب آماده شود. مثلا به جای جنگ متکا و توپ بازی، برنامه پیش از خواب میتواند شامل نظافت، مطالعه کردن، شنیدن قصه و یا موسیقی باشد.

 

• در مورد ترس ها و نگرانی های کودک با او صحبت کنید:

کودک خود را تشویق کنید که در مورد مسائل و مشکلاتش با شما صحبت کند تا بتوانید آنها را برطرف کنید و به اوکمک کنید تا بخوابد-او را کمی نوازش کنید.

 

• از جدول ستاره استفاده کنید:

جدولی طراحی کنید که در سطر اول روزهای هفته نوشته شود(برای کسب اطلاعات دقیق تر به مقاله کودکانی که صبح ها خیلی زود از خواب بر می­خیزند مراجعه کنید) در ابتدا برای 5 دقیقه در بستر ماندن به کودک ستاره بدهید و بعد می­توانید طول مدت دربستر ماندن کودک را با دادن ستاره بیشتر کنید. یادتان باشد همیشه باید ابتدا رفتار انجام شود بعد پیامد داده شود. پس دادن پیامد چه خوشایند و چه ناخوشایند، قبل از بروز رفتار کاملا بی فایده است. به طور مثال نمی­توانید به کودک بگویید:” بهت ستاره می­دهم ، به شرط اینکه بعد از اینکه به جدول چسباندی، بخوابی”. این کار کاملا بی فایده است.در هر موقعیتی بحث امتیاز و ستاره دادن را قطع نکنید، در طی مسافرت، مهمانی و هر شرایط دیگر این جدول را باید اجرا کنید. در هیچ شرایطی برای ارائه پیامد ناخوشایند به کودک، ستاره ها را حذف نکنید.

 

• جعبه شبانگاهی به او بدهید:

به او یک جعبه شبانگاهی بدهید و هر چیزی را فکر می­کنید لازم است در آن بگذارید: یک لیوان آب، چراق قوه، و اسباب بازی مورد علاقه کودک و یک رادیو یا ضیط که کودک بتواند قبل از خواب به آن گوش دهد.

 

نتیجه گیری:

 

با توجه به آنچه اشاره رفت، هر خانه ای باید زمان مشخصی برای خوابیدن داشته باشد و اگر قرار باشد در خانه ای صلح و آرامش برقرار باشد، پدر و مادرها نباید اجازه انتخاب در مورد آن را به کودکشان بدهند. والدینی که می­گویند:”بچه ها، فکر نمی­کنین الان وقت خواب باشه؟” خودشان این طور انتخاب کرده اند که کاری از پیش نبرند و مطمئنا کودکشان به موقع به بستر نخواهد رفت. والدینی که همیشه کوتاه می­آیند و والدینی که گاهی به بچه ها اجازه می­دهند که کمی بیشتر بیدار بمانند، محکومند که همیشه هنگام خواب مشکل داشته باشند. که با انجام راهکارهای ذکر شده می­توان مشکل را حل کرد.

 

منابع و مآخذ

تبریزی، علیرضا.(1393). رفتاردرمانی(روش هایی برای تغییر سریع رفتار کودکان 4تا11ساله).تهران: انتشارات فراروان

گاربر،استفن.گاربر،ماریان دانیلز.فریدمن اسپیزمن،روبین .(1394). چگونه با کودکم رفتار کنم؟ (مترجمان شاهین خزعلی،هومن حسینی نیک،احمد شریف تبریزی) . تهران: انتشارات مروارید

 

کلمات کلیدی: کودکانی که به رختخواب نمی­روند، زمان مشخصی برای خوابیدن کودک، تعیین برنامه شبانگاهی، آرام کردن کودک قبل از خواب، صحبت در مورد ترس ها و نگرانی های کودک، استفاده از جدول ستاره، جعبه شبانگاهی.